Χουμεριάκος

Το περιτριγυρισμένο από ελαιώνες Χουμεριάκο, είναι χτισμένο πάνω σε τρείς λόφους, στην άκρη της Κοιλάδας του Μιραμπέλλου. Αφήνοντας την Εθνική οδό στη Νεάπολη θα το βρείτε σε απόσταση 2,5 k.m. Ν.Δ, πάνω στο επαρχιακό οδικό δίκτυο. Η παλαιά αίγλη του χωριού είναι και σήμερα αισθητή στα γεμάτα λουλούδια σπίτια και τα μαγαζιά με τη χαρακτηριστική λασιθιώτικη αρχιτεκτονική.

Σήμερα στο χωρίο διασώζονται 17 παλαιοί ναοί, όμως ο σημαντικότερος από αυτούς είναι η Παναγία Κουμπελίνα. Είναι ο μοναδικός ναός που διασώζεται στην ανατολική Κρήτη του τύπου σταυροειδούς εγγεγραμμένου με τρούλλο, (11ος-12ος αιώνας), ενώ ο νάρθηκάς του χρονολογείται από τον 16ο αιώνα (Ενετοκρατία).

Σημαντικό μνημείο της ενετικής περιόδου είναι και η εντυπωσιακή αψιδωτή θύρα, είσοδος ενός ενετικού palazzo του 16ου- 17ου αιώνα, γνωστή με το όνομα Ρομάνα Πορτέλα, όπως και η Κρήνη του Αγ. Γεωργίου της οθωμανικής περιόδου. Στην επικράτεια του Χουμεριάκου υπάγεται το μικρό παραδοσιακό χωριό Πλατυπόδι.